Των Αγίων Ελλήνων Μαρτύρων

Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα για τον βαθμό που η Ελληνική κοινωνία είναι συνδεδεμένη με την ορθόδοξη παράδοση είναι το θέμα της βάφτισης. Η πολιτεία έχει προβλέψει την διαδικασία της ονοματοδοσίας. Όμως ελάχιστοι κάνουν χρήση. Η πλειονότητα των νεοελλήνων ακολουθεί την παράδοση. Βάφτιση στην εκκλησία με νονό, νερό και μύρο. Άλλωστε είναι γνωστό ότι όποιος δεν μυρωθεί, βρωμάει.
Η ονομαστική γιορτή ανήκει και αυτή στην ορθόδοξη παράδοση, είναι άγνωστη για τα άλλα χριστιανικά δόγματα, και συνδέεται συνήθως με τον εορτασμό της μνήμης, το μνημόσυνο δηλαδή, του αντίστοιχου αγίου ή της αγίας. Η Εκκλησία της Ελλάδος με εγκύκλιό της έχει ζητήσει από τους εφημέριους να μην προχωρούν σε βαφτίσεις μη χριστιανικών ονομάτων.
Εάν όμως εσείς γνωρίζετε κάποιους με τα αρχαία ελληνικά ονόματα Αριστείδης, Αναξαμένης, Δημάρατος, Δημοκλής, Δημοσθένης, Σωκράτης, Επαμεινώνδας, Ετεοκλής, Ζήνων, Ηρακλής, Ηφαιστίων, Θεμιστοκλής, Θησέας, Ισοκράτης, Μιλτιάδης, Ξενοφών, Όμηρος, Παρμενίων, Πελοπίδας, Περικλής, Πίνδαρος, Πολύβιος, Προμηθέας, Σοφοκλής, Τιμόθεος και Φιλοποίμην να τους ευχηθείτε χρόνια πολλά. Όλοι οι παραπάνω γιορτάζουν σήμερα 10 Απριλίου. Σύμφωνα με το συναξάρι, πρόκειται για χριστιανούς μάρτυρες που μαρτύρησαν για την χριστιανική πίστη τους στην Αίγυπτο, το 250 μ.χ., επί Ρωμαίου αυτοκράτορα Δεκίου. Με λίγα λόγια σήμερα είναι των Αγίων Ελλήνων Μαρτύρων!
Επειδή μου φάνηκε λίγο τραβηγμένο να είναι σύμπτωση και να φέρουν όλοι αυτοί οι μάρτυρες τόσο ηχηρά αρχαιοελληνικά ονόματα, σκέφτηκα ότι εκκλησία αφιερωμένη στον Άγιο Μάρτυρα Θησέα δεν έχω συναντήσει ακόμα. Το "Θησείο" εκτός από σταθμός του ΗΣΑΠ νομίζω ότι είναι άλλο πράμα. Προφανώς ο σημερινός εορτασμός αποτελεί ένα ακόμα παράδειγμα επιβίωσης του αρχαίου κόσμου μέσα στην ορθοδοξία.
Από όλους τους παραπάνω μάρτυρες μόνο ένας έχει μία εκκλησία αφιερωμένη στην μνήμη του. Είναι η εκκλησία του αγίου μάρτυρα Μιλτιάδη στην Κάρπαθο. Μία στον κόσμο. Για τους πολύ προχωρημένους να πω επίσης ότι στις 19 Ιουλίου είναι του οσίου Διός. Ευκαιρία να του χτίσουν ένα ξωκλήσι στον Όλυμπο, στο οροπέδιο των Μουσών...
Το όνομα είναι μεγάλη υπόθεση για την ελληνική οικογένεια. Συνήθως δίδεται το όνομα του παππού ή της γιαγιάς. Δεν είναι λίγες οι φορές που η βάφτιση αποτελεί αφορμή για επικούς καβγάδες ανάμεσα στα σόγια. Ιδιαίτερα για το όνομα των αγοριών. Χαμός. Οικογενειακές κόντρες βγαίνουν στην επιφάνεια εξαιτίας μίας βάφτισης. Συμβιβασμοί και παζάρια είναι γεγονός ενώ πολύ συχνά η διπλή ονομασία προσωρινά σώζει την κατάσταση. Τα τελευταία χρόνια η ανάμνηση του μεγαλείου των Ελλήνων έχει φέρει Κωνσταντίνους, Αλέξανδρους και άλλα βαρύγδουπα αυτοκρατορικά ονόματα. Είναι βέβαια γοητευτικό ν' ακούς τη μαμά στο πάρκο να φωνάζει το βλαστάρι της "Κωνσταντίνε τ' αυγό σου" ή "Ιωάννη μην τρέχεις". Μεγαλείο!
Βέβαια υπήρχαν και οι εποχές που οι Έλληνες λειτουργούσαν διαφορετικά και η βάφτιση είχε και συμβολικό χαρακτήρα. Στα χρόνια πριν από το ξέσπασμα της επανάστασης του '21 ο τρομερός Αλή Πασάς φέρεται να είπε σε Έλληνες της αυλής του : "κάτι ετοιμάζετε εσείς οι Ρωμιοί. Δεν βαφτίζετε πια τα παιδιά σας Γιάννη ή Γιώργη αλλά Περικλή και Επαμεινώνδα".
Στον Πόντο και στην Μικρά Ασία οι οικογένειες των Ρωμιών έδιναν ωραιότατα αρχαιοελληνικά ονόματα στα παιδιά τους που δεν γιόρταζαν ποτέ. Όπως Ηλέκτρα και Ιοκάστη.
Όμοια το όνομα Ελλάδα δίνονταν από τους ομογενείς στην Γεωργία. Έτσι γέμισε ο τόπος με τις Ελλάδες που καθαρίζουν σκάλες από το 1992 και μετά. Στα χωριά της Μακεδονίας δίνονταν το όνομα Μακεδονία. Εγώ το έχω συνδέσει με κάτι χοντρές θείες που δεν μπορούν να πάρουν τα πόδια τους. Το όνομα αυτό έχει πρόβλημα τελικά. Είναι καταδικασμένο να σέρνεται.
Στα νεώτερα χρόνια, στην κατοχή τα ονόματα Λευτέρης και Ελευθερία δήλωναν τη δίψα για λευτεριά. Μετά, στην χούντα, κάποιοι πιο τολμηροί βάφτιζαν τα παιδιά τους Λαοκράτη και Δημοκρατία.
Πολύ αργότερα η Ελλάδα αφού πέρασε το σχέδιο Μάρσαλ, και επέζησε του κομμουνισμού χάρη στις φιλανθρωπίες της UNRA, εκσυγχρονίστηκε, έγινε Ευρώπη. Τελευταία κάνει και μεταρρυθμίσεις. Έτσι γέμισε η χώρα με ωραία ευρωπαικά ονόματα όπως Πίτσες, Ρίτσες, Κούλες, Βούλες, Ρούλες, Συλβάνες και δώστου νάχει, τις οποίες προώθησε για να κυριαρχούν στα πρωινάδικα της εγχώριας τηλεοπτικής αφασίας, προάγοντας το αρχαιότερο επάγγελμα στη μικρή οθόνη, ανάγοντας το λικνιζόμενο πουταναριό σε εθνική βιτρίνα και τη βίζιτα σε επαγγελματικό προσανατολισμό. Καμία φορά απορώ εκείνο το "Ελεωνόρα" πως τους ξέφυγε στον Αντέννα...