Η Επαγρύπνηση

Όταν το βράδυ της 20ης Απριλίου 1967 οι πραξικοπηματίες κινήθηκαν εναντίον του δημοκρατικού πολιτεύματος έπιασαν στην κυριολεξία τον πολιτικό κόσμο της χώρας στον ύπνο. Ο αιφνιδιασμός ήταν πλήρης για το σύνολο των πολιτικών τάσεων.
Τίποτα εκείνο το βράδυ δεν προμήνυε τι θα ακολουθούσε. Ήταν παραμονές Πάσχα, με την πολιτική ένταση αρκετά πεσμένη, έχοντας μπροστά τις εκλογές της 28ης Μαίου 1967. Οι φήμες για επικείμενο πραξικόπημα περνούσαν μάλλον αδιάφορα. Ποιος θα τολμούσε άραγε, να ανατρέψει την δεξιά κυβέρνηση της ΕΡΕ, τον Παναγιώτη Κανελλόπουλο, που είχε ορκιστεί δέκα επτά ημέρες νωρίτερα στις 4 Απριλίου, πρωθυπουργός της τέταρτης κυβέρνησης στη σειρά από τον Ιούλιο του 1965 που το παλάτι εξανάγκασε σε παραίτηση τον Γεώργιο Παπανδρέου...
Μία ταραγμένη πολιτικά περίοδος που μετά την δολοφονία Λαμπράκη, την αποπομπή Καραμανλή από το παλάτι, και τις κυβερνήσεις των αποστατών της Ενώσεως Κέντρου φαινόταν ότι θα τελείωνε με τις εκλογές του Μαίου του 1967.

Εκείνο το βράδυ λίγο μετά τα μεσάνυχτα ο πρωθυπουργός Παναγιώτης Κανελλόπουλος βρίσκεται στο σπίτι του στην οδό Ξενοκράτους 15 και συνεργάζεται με τους υπουργούς της Κυβερνήσεως του, Εθνικής Αμύνης Παναγή Παπαληγούρα και Οικονομικών Κωνσταντίνο Παπακωνσταντίνου, για διάφορα εκλογικά θέματα. Ο πρωθυπουργός ετοίμαζε τον πρώτο προεκλογικό του λόγο που θα εκφωνούσε στον Πειραιά στις 22 Απριλίου. Ήταν περασμένες δύο τα ξημερώματα όταν δύο νεαροί αξιωματικοί διέρρηξαν την εξώθυρα του διαμερίσματος και με γρήγορες κινήσεις προσπάθησαν να εισβάλουν στην κρεβατοκάμαρα του πρωθυπουργού. Ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος αρπάζει το περίστροφό του και προχωρεί προς τους εισβολείς. Βλέποντας τα προτεταμένα αυτόματα όπλα πετά το περίστροφο και παραδίνεται στους στασιαστές αξιωματικούς. Ο πρωθυπουργός μεταφέρεται στο στρατόπεδο Παπάγου, στο Πεντάγωνο, με στρατιωτικό καμιόνι. Ήταν το βράδυ όπου οι νεαροί αξιωματικοί συνέλαβαν τους στρατηγούς και την κυβέρνηση στον ύπνο...

Ο υπουργός Δημόσιας Τάξης Γεώργιος Ράλλης πολύ μετά τις δύο τα ξημερώματα από το αστυνομικό τμήμα Αμαρουσίου που διαθέτει ασύρματο, επικοινωνεί με τον Βασιλιά Κωνσταντίνο ο οποίος του δηλώνει πλήρη άγνοια για τα γεγονότα και αναφέρει ότι είναι περικυκλωμένος στο Τατόι. Ο Γ. Ράλλης είναι το μοναδικό μέλος της κυβέρνησης Κανελλοπούλου που δεν έχει συλληφθεί και αποπειράται να κινητοποιήσει το Γ' Σώμα Στρατού, με έδρα την Θεσσαλονίκη, εναντίον των στασιαστών. Ο υπουργός σκέφτεται να αναχωρήσει για την Θεσσαλονίκη αλλά πληροφορείται ότι το αεροδρόμιο Τατοίου είναι αποκλεισμένο από άρματα μάχης. Σε συνεννόηση με τον βασιλιά στέλνει σήμα στο Γ' Σώμα Στρατού με εντολή "εντέλλομαι κατόπιν συμφώνου γνώμης και του Βασιλέως να κινήσετε τα τμήματά σας προς Αθήνας και εάν βρήτε αντίστασιν να κτυπήσετε". Όμως ο διοικητής του Γ' Σώματος βρίσκεται στην Αθήνα. Στις τέσσερις τα ξημερώματα είναι πλέον βέβαιο στον υπουργό ότι "το Γ' Σώμα Στρατού υπακούει εις τας διαταγάς του ΓΕΣ". Ο υπουργός Γ. Ράλλης θα συλληφθεί μερικές ώρες αργότερα, στις επτά το πρωί, στο σπίτι του στην Πολιτεία, παίρνοντας και αυτός τον δρόμο για το Γουδί...

Ο Ανδρέας Παπανδρέου, γιος του αρχηγού της Ενώσεως Κέντρου και επικεφαλής της αριστερής πτέρυγας του κόμματος, αντιμετωπίζει εκείνη την περίοδο τις σοβαρότατες κατηγορίες για την υπόθεση του ΑΣΠΙΔΑ, που αφορούσε την οργάνωση κινήματος από 28 αξιωματικούς με την πολιτική καθοδήγηση του Ανδρέα. Με την διάλυση της βουλής θα έπαυε η βουλευτική του ασυλία και ο ανακριτής θα διέταζε την σύλληψή του. Οι απειλές για τη ζωή του ήταν έντονες. Παίρνοντας τις απαραίτητες προφυλάξεις αποφεύγει να κοιμάται στο σπίτι του για αρκετές ημέρες. Όχι όμως το βράδυ της 20ης Απριλίου. Νωρίτερα, την ίδια ημέρα είχε συνεννοηθεί με τον δικηγόρο του τα σχετικά με τις εξελίξεις στην υπόθεση του ΑΣΠΙΔΑ και είχε προειδοποιήσει το ίδιο βράδυ με ομιλία του τους δημοκρατικούς συνδέσμους των Αθηνών ότι επίκειται πραξικόπημα. Είχε ζητήσει ανοιχτά την επαγρύπνησή τους. Ήταν μάλιστα ικανοποιημένος από το επίπεδο ετοιμότητας. Αφού δείπνησε με την Μαργαρίτα σε κεντρικό ξενοδοχείο πήγε στο Ψυχικό, περασμένα μεσάνυχτα. Στο βιβλίο του "Η δημοκρατία στο απόσπασμα" όπου αναφέρονται τα παραπάνω περιγράφει: "Οι περιστάσεις ήταν τέτοιες που ένοιωσα ασφαλής εκείνο το βράδυ....Μ' αυτή τη σκέψη κατευθύνθηκα προς το Ψυχικό μαζί με την Μαργαρίτα για να περάσω τη νύχτα στο σπίτι μου για πρώτη φορά ύστερα από πολλές μέρες". Εκεί, στο σπίτι στο Ψυχικό, θα συλληφθεί μερικές ώρες αργότερα τα ξημερώματα της 21ης Απριλίου...

Ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης ήταν από τους πρώτους που συνελήφθησαν. Έσπασαν την εξώθυρα του διαμερίσματος και την πόρτα της κρεβατοκάμαρας. Τον βρήκαν με τις πυτζάμες. Στους πάνοπλους απαγωγείς του παρατήρησε ότι οι Γερμανοί που τον συνέλαβαν στην κατοχή δύο φορές νύχτα, τον άφησαν να φορέσει τα ρούχα του. Ο λοχαγός Κίτσιος που μπούκαρε στο διαμέρισμα δεν έδειξε να συγκινείται και τον πήρε όπως τον βρήκε. Με τις πυτζάμες....

Τα ίδια και χειρότερα αφορούν στην αριστερά. Με το ενιαίο ακόμα ΚΚΕ στην παρανομία, η ΕΔΑ σφύριζε μάλλον αδιάφορα. Σε εφαρμογή του σχεδίου "Προμηθέας" περισσότεροι από 6.000 αριστεροί πολίτες συγκεντρώνονται στον Ιππόδρομο. Εκεί δολοφονήθηκε εν ψυχρώ ο Π. Ελής. Το σχέδιο "Προμηθεύς" όριζε τις κινήσεις σε ενδεχόμενη επίθεση από χώρα του "υπαρκτού". Το κύριο άρθρο, στο φύλλο της "Αυγής" της 21ης Απριλίου 1967 που δεν κυκλοφόρησε ποτέ, είχε τίτλο "Η δικτατορία είναι αδύνατος". Το υπέγραφε ο Άγγελος Διαμαντόπουλος...

Το ξημέρωμα της 21ης Απριλίου 1967, το σύνολο των πολιτικών κομμάτων πιάστηκε στον ύπνο, σε μία νύχτα που κράτησε επτάμιση χρόνια και τελείωσε με την προδοσία της Κύπρου. Εκείνο το πρωί το ραδιόφωνο έπαιζε εμβατήρια. Οι ευθύνες του πολιτικού κόσμου ήταν τεράστιες. Σαράντα ένα χρόνια αργότερα δεν έχω διαβάσει πουθενά καμία αυτοκριτική για το ζήτημα. Λες και ήταν αυτονόητο ότι μερικοί ανώτεροι αξιωματικοί μπορούσαν να αλυσοδέσουν την χώρα με τέτοια ευκολία. Και τα κατάφεραν μόνοι τους. Χωρίς βοήθεια από κάποιον εξωτερικό παράγοντα. Το ότι τους ανέχτηκαν, τους αναγνώρισαν και τους χρησιμοποίησαν πολλαπλά αργότερα είναι άλλο ζήτημα. Ο πρώτος που τους αναγνώρισε και τους νομιμοποίησε ήταν βεβαίως ο θλιβερός Βασιλιάς και αυτή του η πράξη του κόστισε τελικά το στέμμα.

Σήμερα που η δημοκρατία μας είναι ισχυρή όπως γενικώς διατυμπανίζεται, καλό είναι να θυμόμαστε ότι η χώρα κυβερνάται από τους φυσικούς απογόνους των πολιτικών της δεκαετίας του '60. Και επειδή η πολιτική επαγρύπνηση σήμερα, είναι μάλλον σε επίπεδα χειρότερα από το 1967, ας έχουμε τον νου μας στα εκδοτικά συμφέροντα και στα ΜΜΕ που προσπαθούν να χειραγωγήσουν τον τόπο όπως και σε εκείνα τα απίθανα επιχειρηματικά κεφάλαια που ξεφυτρώνουν από το πουθενά με την επιθυμία αφενός να ξεπουλήσουν την χώρα όσο - όσο και αφετέρου να ελέγξουν τον πολιτικό κόσμο που βρίσκεται σήμερα για μία ακόμα φορά σε ύπνο βαθύ, λόγω της βαθιάς σήψης και διαφθοράς που τον χαρακτηρίζει. Η 21η Απριλίου 1967 απέδειξε ότι οι συνωμότες είναι αποτελεσματικοί γιατί κινούνται στο σκοτάδι και κατορθώνουν ενίοτε να αλυσοδένουν επιτυχώς την κοινωνία για μία επταετία. Ακόμα και όταν οι συνωμότες είναι περιπτώσεις όπως ο ταξίαρχος Στυλιανός Παττακός για παράδειγμα, που κράτησε στο Γουδί τα άρματα από την παρέλαση της 25ης Μαρτίου για να τα χρησιμοποιήσει στο πραξικόπημα ένα μήνα αργότερα. Αφού τα κατάφερε ο Στέλιος και έκανε "Επανάσταση" φανταστείτε τι μπορούν να καταφέρουν οι κάθε λογής κουμπάροι, μεσάζοντες και νταβατζήδες όταν οι πολιτικοί είναι τόσο ξεπουλημένοι και αλλοτριωμένοι μέχρι το κόκκαλο...